زۆر جار کتێبێکم سه‌ندووه ، که‌چی بە دیاری دراوە به که‌سێکیتر و ئەویش فرۆشتوویەتییەوە! زۆر کتێبم بینیوه کە تارێخ و یادەوەری و ئیمزای کەسیتری بەسەرەوەیە و بە دیاری داویەتی بە هاوڕێی یان دۆستێکی ؛ که‌چی ئه‌ویش له بازاڕ هه‌ڕاجی کردووه !!! بێچاره نووسه‌ر و داماو ئه‌و که‌سه‌ی وا کتێب خه‌ڵاتی ئه‌م جۆره که‌سانه ئه‌که‌ن ….
من یەکەم ڕۆژی چوونە قوتابخانەم له بیرە، مامۆستاکان تێکڕا هەموویان یەک جۆر درۆیان دووبارە ئەکردەوە! ئێستا ۳۵ ساڵ بەسەر گەورەترین درۆکانی ئەواندا تێ ئەپەڕێت. ئەوان ووتیان: ئێوە نەوەی دووا ڕۆژن و وڵات ئەکەوێتە دەست ئێوە! دووا ڕۆژ هات و ڕۆیشت ؛ ئێمە تەنیا قەبارەمان گەورەتربوو ، تووڕەتر و ناڕازیتر بووین و نائومێدتر . . .
خۆزگە مامۆستاکانمان بوێرتر و ڕاستگۆتر بوواین لەگەڵمان ، خۆزگە بەڕاستگۆیی و بوێریەوە بیانگوتایە وڵات ئەکەوێتە دەست کێ؟! تا ئێمە لەم (سەحرای تەتەران)ە هێندە چاوەڕێ نەبوواین!!
کلۆدیۆس جیمز ڕیچ کە گەشتەکەی سلێمانی و باشووری کوردستان تەواو ئەکات ، بەیانییەکی زوو لەکاتی گەڕانەوەیدا بەرەو بەغداد ئه‌ڵێت: نامەیەکم لە یەکێک لە پیاوە ئاینییەکانی سلێمانییەوە بەدەست گه‌یشت . ئه‌و پیاوه ئاینییه شێخ مەعروفی نۆدێییە . ( باوکی کاک ئەحمەدی شێخی گەورەی سلێمانی ) . ئه‌ڵبه‌ت به پێی قسه‌ی ڕیچ ، شێخ مەعروف خارشت و حەساسیەتی پێستی هەبووە . داوای ئه‌وه له مسته‌ر ڕیچ ئه‌کات که دەرمانێکی پێ بدات تا چاک ببێته‌وه .
ئه‌وه‌ی جێگای سه‌رنج و تێڕامانه که شێخ مەعروف نەیتوانیوە حەساسیەتی پێستی خۆی چارەسەر بکات ، کەچی هەتا ئێستاش خەڵک دەچنە سەر مەزارەکەی و داوای چاک بوونەوەی نەخۆش و عیلاجی نەزۆکی و ئازار و شیفای شێت و دەستوەشاندن و هتدی لێ ئەکەن . نەک هەر لەو ، زۆرتریش لە کاک ئەحمەدی شێخی کوڕیشی داوا ئه‌کەن!!
شه‌وی هه‌ینی کاناڵی … له ڕاپۆرتێکدا مه‌ته‌به‌که‌ی مه‌لا عه‌لی که‌ڵه‌کیان به سه‌ر کرده‌وه ! له ڕاپۆرته‌که‌دا جه‌نابی مه‌لا عه‌لی که‌ڵه‌ک داعیه‌ی چاره‌سه‌ری نه‌خۆشی ” ئێبۆلا ” و ” ئه‌یدز “ی کرد !!! ئه‌وانه‌ی وا سریاڵی ” قاوه‌ی تاڵ ” یان بینیبێت ، کاراکتێری ” نباتی ” یان له یاده . حه‌کیمێک که بۆ هه‌ر نه‌خۆشیه‌ک نه‌باتی به چاره‌سه‌ر دائه‌ناو به پێی جۆری نه‌خۆشیه‌که ، ڕاده و ڕێژه‌ی نه‌باتی که‌م و زیاد ئه‌کرد !!! به واتایکیتر بۆ هه‌موو نه‌خۆشیێک ته‌نیا نه‌بات داغی ئه‌نواند! ئێستاش دکتۆر عه‌لی بۆ هه‌ر نه‌خۆشیێک ته‌نیا میزی حوشتر ئه‌نوێنێ ! به‌لام ڕێژه و ڕاده و کاتی خواردنه‌وه‌ی بۆ چاره‌سه‌ری نه‌خۆشیێک له گه‌ڵ نه‌خۆشیێکتردا جیاوازه . بۆ نموونه بۆ ئه‌یدز ئه‌بێ شه‌و کاتی خه‌وتن ، دوو پێک میزی حوشتری عه‌ره‌بی ! له گه‌ڵ یه‌ک پێک شیری هه‌مان حوشتر تێکه‌ل بکرێت و نۆش بکرێت . به‌ڵام بۆ ” ئێبۆلا ” سێ پێک میزی حوشتری عه‌ره‌بی و دوو پیک شیری هه‌مان حوشتر تێکه‌ڵ بکرێت و به‌یانیان ، به دڵی ناشتا هه‌ڵی به‌یت ! …
جیا له گاڵته‌و گه‌مه ، پێم وایه وه‌زاره‌تی ته‌ندوروستی هه‌رێم له هوشیار کردنه‌وه‌ی خه‌ڵک ، به تایبه‌ت چینی نه‌خوێنه‌وار ئه‌رکی خۆی جێ به جێ نه‌کردووه‌و به داخه‌و کاناڵه‌کانیش به شێوه‌ی ناڕاسته‌خۆ ڕێکلامی تایبه‌تی بۆ ئه‌که‌ن …
————————————————————
تێبینی : ئێستا له بازاڕه‌کانی هه‌رێمی کوردستان یه‌ک به‌رمیلی ۲۰ لیتری میزی حوشتری عه‌ره‌بی به ۲ میلیۆن دیناره . له یه‌ک به‌رمیل نه‌وت گرانتره !!!
من که ده‌سووتێم ، ئیدی بۆ له جه‌هه‌نه‌م بترسم
ئه‌وه‌ی سه‌رتاپا برین بێت ، خۆی له شمشێر نادزێته‌وه . .
له _ درۆی ئاگر _ ی به‌ختیار عه‌لی
………………………………….
نزیک سه‌وڵاوا … ئاوایی گۆشخانی
ئاخرین ڕۆژی پاییزی ٩۶ی هه‌تاوی
■ ته‌مه‌نی یه‌که‌م لاپه‌ڕه‌ی وێب بۆ ۲۵ ساڵ پێش ئێستا ئه‌گه‌ڕێته‌وه . ته‌مه‌نی یه‌که‌م بلاگی کوردیش بۆ نزیک به ۱۸ ساڵ پێش ئێستا. کاتی خۆی نووسین له دونیای وێبدا گه‌رم و گوڕێکی زۆری هه‌بوو . به داخه‌و به هاتنی فیس بوک خوێنهر و بینه‌ری کورد یه‌کسر ده‌ستی له گه‌ڕان به دونیای وێبی کوردی به‌رداو وه‌ک ساحێب په‌یج له تۆڕه کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان ، به تایبه‌ت فیس بوک ، بووه خاوه‌ن بلاگێکی شه‌خسی . په‌یجێک که به داخه‌و زۆربه‌یان خاڵین له بابه‌تی به پێز و به سوود ! ئیتر خوێنهر و بینه‌ری په‌یجه‌کان که‌متر بابه‌ته‌کان ئه‌خوێنه‌وه و ته‌نیا وێنه‌کان لایک ئه‌که‌ن ! بۆ نموونه ئه‌و ستاتووسانه وا وێنه‌یان له گه‌ڵا نییه که‌متر لایک ئه‌کرێن به نیسبه‌ت ئه‌و ستاتووسانه‌ی وا وێنه‌یان له گه‌ڵه !! هه‌ر چه‌ند ئه‌م بارودۆخه ئاوقه‌وی میلله‌تانی‌تریش بووه ، به‌ڵام به داخه‌و فیس بووک هه‌ر به ته‌واوی هه‌ره‌سی به دونیای وێبلاگ نووسی کوردی هێناو و کاولی کرد ! خوێنهر و بینه‌ری کوردیش هێشتا به باشی ده‌رکی به گرنگی وێب نووسی نه‌کردبوو ، تا هات خۆی له گه‌ڵ دونیای وێبدا ڕێک بخات و که‌ڵکی لێ وه‌ر بگرێت ، تووشی په‌تای فیس بووک هات !!! به قسه‌ی پسپۆڕانی بواری وێب هیچ کات په‌یجه‌کانی فیس بووک نه‌یانتووانیوه و ناتووانن جێگای لاپه‌ڕه‌کانی وێب بگرنه‌وه ، خۆزگه ئێمه‌ی کوردیش ، وه‌ک گه‌لانی‌تری ئه‌م جیهانه ده‌رکمان به‌وه بکردایت که فیس بوک ناتووانێت جێگای نووسین له دونیای وێبدا بگرێته‌وه . با ئیتر له قافڵه‌ی وێبنووسی جیهانی دووا نه‌که‌وین !
■■ ده‌ستپێکی نووسینم له دونیای وێب بۆ ساڵی ۲۰۰۳ ئه‌گه‌ڕێته‌وه . ئه‌و کات له وێبلاگه‌کانی ” ڤه‌ژین ” و ” ژین ” ده‌ستم به نووسین کرد . یادی به خێر وه‌ک کرێچی وا بووم ! هه‌ر کات له لای خاوه‌ن ماڵ ( بلاگفا / میهن بلاگ / پرشین بلاگ / … ) ڕه‌زام تاڵ ئه‌بوو ، یه‌کسر ، بێ سێ و دوو ده‌رگای له سه‌ر دائه‌خستم و ناوماڵه‌که‌یشمی ( ئه‌رشیڤی نووسینه‌کانم ) به تاراج ئه‌برد ! ئه‌رشیڤی ئه‌و ساڵانه‌م له کیس چوون ! تا دووایی له ساڵی ۲۰۰۸ ، له ماڵی خۆم له سایتی راوێژ گرسامه‌وه ! هه‌ر چه‌ند له‌وێش دوو جار به‌ر هێرشی هه‌کێره‌کانی یمن و میسر که‌وتم و به پێ ئه‌وه‌ی ئێرانی بووم ، به‌ر ڕه‌حمه‌تی قین و بوغزیان ده‌رحه‌ق به برا فارسه شێعه‌کانم ! که‌وتم و حیسابی فارسێکی شێعه‌ی ئێرانیان بۆ منیش کرد و منی کورد ، به ئاگری قین و بوغزی شه‌ڕی شێعه و سونه‌وه سووتام و ڕاوێژ له گه‌ڵ نزیک به هه‌زار سایتی ئێرانی که له سیستمی وۆردپرێس که‌ڵکمان وه‌ر ئه‌گرت به‌ر هێرشیان که‌و‌تین و هه‌ک کراین و ئه‌رشیڤی ئه‌و ساڵانه‌شم ته‌فروتوونا بوون ! ئه‌مڕۆ ڕاوێژ پێ ئه‌نێته ناو ۹ ساڵگیه‌وه ، به‌مانه‌وه ئێستاش له ڕاوێژ دووای ۸ ساڵ هه‌ر درێژه به نووسین ئه‌ده‌م ، ئه‌گه‌ر ته‌نیا خۆیشم خوێنه‌ری بابه‌ته‌کانم بم !
ئه‌مڕۆ بینه‌ری به‌رنامه‌یکی دکۆمێنتاری بووم له سه‌ر ژیان و خه‌باتی ” نێلسۆن ماندێلا ” . ئه‌م به‌رنامه‌یه بووه هه‌وێنی ئه‌م نووسینه :
” ماندێلا ” یش چوو . . جیهان له‌و جۆره که‌ڵه پیاوانه‌ی زۆر به خۆیه‌وه بینیوه . ” ماندێلا ” ئه‌و که‌سه بوو که خه‌ونی به ئازادی و یه‌کسانی و ئاشتیه‌وه بینی و ، خه‌ونه‌کانیشی به دی هاتن . کاتێ مردیش ، جیهان به له ده‌ست دانی خه‌مبار بوو . له‌و باوه‌ڕه‌دام که که‌س نییه حاشا له‌وه بکات که گه‌وره بوونی ” ماندێلا ” و گه‌یشتنی به خه‌ونه‌کانی به هاوڕێیتیو پاڵپشتی ئه‌و خه‌ڵکانه‌وه بوو که وه‌ک کێو ، سه‌خت و قایم له پشتی وه‌ستان و هانده‌ری خه‌باتی بوون .
ئێمه‌ش که‌سانێکمان هه‌یه که ئه‌گه‌ر ئه‌و هه‌ل و مه‌رجه‌ی وا بۆ ” ماندێلا ” ڕه‌خسا ، بۆ ئه‌مانیش بڕه‌خسێو ، ئه‌و جه‌ماوه‌رو پاڵپشتانه وا ” ماندێلا ” بووی ، ئه‌مانیش بیانبێت ، ئه‌مانێش بۆ خۆیان ماندێلایکن . . .
دو جۆره که‌سایه‌تی هه‌ن که حه‌ز ناکه‌م هیچ کات له گه‌ڵیان دانیشم و قسه‌یان له گه‌ڵا بکه‌م ؛
یه‌که‌م : که‌سانێک هه‌ن له سه‌رده‌مێکا شتێکیان بیستووه و له‌و ئایدا و باوه‌ڕه‌دا دوگم بوونه . ئیتر وا ئه‌زانن ئه‌و باوه‌ڕو ئایدایه ، تا هه‌تا هه‌تایه ڕاسته‌و کامڵه ! ئیتر تۆ ناتووانی له سه‌ر بیر و باوه‌ڕیان قسه بکه‌یت و هێڵه سووره‌که‌یان تێپه‌ڕێنیت !!!
دووه‌م : که‌سانێک هه‌ن که چووار کتێبیان خوێندۆته‌وه و رێشیان به مۆدێلی ڕۆژ تاشیوه‌و ئیتر وا ئه‌زانن که ڕوناکبیرن . جا به هه‌ر که‌س و هه‌ر چی و هه‌ر ئه‌ندێشه‌یک ئه‌گه‌ن به بێ سێ و دوو ، تێی ئه‌کوتن و ڕه‌تی ئه‌که‌نه‌وه !!!
هه‌واره‌و هه‌وار چۆڵه ، جێ ژوانگه‌ی یاران …
ڕیگای سنه – مه‌ریوان پاییزی ١٣٩٧ ی هه‌تاوی
ئه‌گه‌ر بۆ که‌مێک له جیهانی ڕق و بوغزی خێڵه‌کی ده‌رچین، ئه‌وه‌ی بارزانی له ٢٠١٧دا کردی، هه‌ر هه‌مان ئه‌و شته‌یه که شێخ مه‌حمود له ١٩٢٢دا و قازی محه‌مه‌د له ١٩۴۶دا کردیان، ئه‌وه‌ی بارزانی هه‌م گه‌وره‌تر و هه‌م شانازیدارتریش بوو ، به‌ڵام ئێمه ئه‌وه‌ی قازی و شێخ مه‌حمودمان پێ شانازی و گه‌وره‌یی و فه‌خره و ئه‌وه‌ی بارزانیشمان به‌لاوه هه‌ڵه و نه‌فامی و نه‌زانییه! کاتێک تۆ به هه‌مان بیانووی دوژمنه‌که‌ته‌وه له‌کرده‌وه‌کانی خۆت ، له ئاواته‌کانی خۆت ، له ئامانجه‌کانی خۆتت ڕوانی ؛ حه‌تمه‌ن هه‌موو شت هه‌ڵه‌یه . چاوی دوژمن ڕاستییه‌کانی تۆ ، ئاواته‌کانی تۆ ، حه‌زه‌کانی تۆ به هه‌ڵه ده‌بینێت . ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ و ڕیفراندۆم و هه‌ر هه‌نگاوێکی تریش که کورد له زۆنی پڕ له خوێن و تاوان و وه‌حشیگه‌ری عه‌ره‌ب جیاکاته‌وه ، نه‌کارێکی هه‌ڵه‌یه و نه نه‌نگییه! ده‌وڵه‌تی کوردی جا با بۆ عه‌ره‌ب و تورک و فارسێک هه‌ڵه بێت ، به‌ڵام بۆ هیچ کوردێک هه‌ڵه نییه (جگه له ئاڵا تاڵه‌بانی و سروه عه‌ولواحید!) . یه‌که‌م جاره له‌مێژووی کورددا ، هه‌وڵدان بۆ ده‌وڵه‌ت دروست کردن (جا با ناکامیش بێت!) له‌لایه‌ن کوردێکه‌وه ، به‌هه‌مان دیدی دوژمنه‌وه ، به‌هه‌ڵه و تاوان حیساب بکرێت . لای من مێژووی بارزانی له ٢٠١٧وه ده‌ستی پێ کردووه . ئه‌گه‌ر ئێستا بمرێت ، من گه‌وره‌تر له قازی و شێخ مه‌حمود و ته‌نانه‌ت مه‌لا مسته‌فای باوکیشی ده‌یبینم…
